ابن سینا حکیم ایرانی

قدمت طب و طبابت در ایران به قدمت تاریخ این مرز و بوم است. «ابن سینا » و «رازی » از جمله طلایه داران کاروان دانش طب در تاریخ شکوهمند ایران زمین هستند که حقایق علمی شان با گذشت بیش از هزار سال همچنان صحت و درستی خود را حفظ کرده و از اما و اگرهای علم دیروز و امروز به دور است. هر چند که برخی تاریخ فروشان روشنفکرنما تحمل درخشیدن نام این حکیمان برجسته و عالیقدر را ندارند و هر از چندگاهی حرکت هایی برای غیر ایرانی جلوه دارند این بزرگان از خود نشان میدهند، ولی با هیچ استدلالی حتی نمی توانند ذره ای در ایرانی بودن این بزرگان تردید ایجاد کنند.
از ابن سینا این دانشمند بزرگ و صاحب نام تاریخ کشور، آثار و اسناد و کتب زیادی در طب و علوم مختلف به جا مانده است که ذکر آن نیاز به مطالعات و بررسی های همه جانبه دارد و در حوصله این مجال نمی گنجد.
آرامگاه ابن سینا واقع در خیابان بوعلی همدان در بنایی با ساخت امروزی در کنار خیابان جا خوش کرده و پیکر بزرگترین پزشک و دانشمند ایرانی را در خود نگه داشته است. البته این مقبره، مقبره اصلی ابن سینا نیست، در واقع مقبره اصلی در سال ۱۳۲۸ تخریب و به جای آن آرامگاه جدید او ساخته شد. ابن سینا پس از مرگ در همدان و در زیر حصار این شهر توسط ابوسعید دخدوک به خاک سپرده شد.
دخدوک نیز پس از مرگ در کنار قبر ابن سینا دفن شد. پس از تخریب مقبره قدیم و گشودن قبر بوعلی سینا و ابو سعید دخدوک، جمجمه و قسمتی از استخوانهای بوعلی و ابو سعید از خاک بیرون آورده شد و تصویری از جمجمه بوعلی سینا گرفته شد. سنگ قبر و تصویر جمجمه بوعلی سینا، هم اکنون در موزه آرامگاه این دانشمند نگهداری می شود.
بقایای استخوانهای این دو نفر هم در جعبه های مخصوصی مهر و موم و آرامگاه جدید بوعلی سینا مجدداً دفن شد. سنگ قبر بوعلی سینا شبیه سنگ هایی که در عهد مغول معمول بوده روی بدنه خود با خطوط نسخ آیات و عبارات برجست های دارد.

قدیمی ترین نسخه های پزشکی تاریخ:
سومری ها از چند هزار سال پیش از میلاد مسیح، تمدن پر رونقی را در بین النهرین پایه نهاده بودند که بسیاری آن را پایه گذار نخستین تمدن فرهنگی تاریخی می دانند. اما نخستین شناخت علمی از این تمدن بزرگ به سال ۱۸۵۰ بر میگردد. یعنی زمانی که «هینکس » دریافت ابداع خط میخی توسط مردمان این تمدن صورت گرفته است.
از این زمان به بعد به تدریج پژوهش های باستان شناسی دامنه داری برای افزایش دانسته های ما در مورد سومری ها صورت گرفت. نخستین کوشش و آزمایش سومریان به صورت خط تصویری بود و از این رو تنها در مسائل بسیار ساده اداری مورد استفاده قرار می گرفت. ولی در قرن های بعدی کاتبان و معلمان سومری به تدریج چنان دگرگونیهای شگرفی بر این خط وارد ساختند که ماهیت تصویری خود را از دست داد و تبدیل به خط صوتی متعارف گشت.
سومری ها در ابتدا خط میخی نداشتند و از خط تصویری استفاده میکردند. در دسترس بودن گل رس در بین النهرین، کار سومریها را بسیار آسان می کرد. آنها به زودی متوجه شدند که اگر لوح ها را بپزند.
ماندگاری آنها بسیار بیشتر می شود. اما نوشتن بر لوح های گلین با قلم نی، نمی توانست منجر به ایجاد خطی با پیچیدگی خط مصریان بر روی پاپیروس شود. در بین الواح سومری غیر از آنهایی که مربوط به ادبیات و افسانه های علمی و مسائل اداری هستند، الواح علمی هم میتوان پیدا کرد. برای مثال یک پزشک ناشناخته سومری که در اواخر هزاره سوم پیش از میلاد مسیح می زیسته است. بهترین نسخه های خود را به منظور استفاده شاگردان و همکارانش گرد آورد. این سند پزشکی قدیمی ترین سند و نسخه پزشکی است که بشر یافته است.
این لوح به مدت چهار هزار سال در دل زمین مدفون بود تا اینکه هیئت باستان شناسی آن را یافت و به موزه دانشگاه فیلادلفیا منتقل کرد. خواندن این نسخه بسیار دشوار بود و نیاز به تلاش زیادی داشت.
چنانچه از این نسخه بر می آید پزشک سومری داروها را مانند همکار امروزی خود از مواد گیاهی و معدنی و جانوری تهیه میکرد. از مواد معدنی کلرید سدیم(نمک طعام)و نیترات پتاسیم را ترجیح میداد و از مواد حیوانی، شیر، پوست مار و سنگ لاک پشت را به کار می برد.
ولی اکثر داروها از منابع گیاهی و از گیاهانی مانند فلوس، مورد، آنقوره و آویشن گرفته می شد. درمتن یکی از نسخه ها چنین آمده است:
« ریشه گیاه کاه را بسایید. در آب حل کنید. بگذارید مرد بیمار آن را بنوشد و همچنین بذر گیاه درودگر، صمغ مرکازی آویشن بسایید. در آب حل کنید و مرد بیمار بنوشد. » یکی از ایرادات این نسخ این است که نسبت مواد سازنده دارو هیچ جا ذکر نشده است. اما مطلب مهم، این بود که در هیچ جای این الواح پزشکی اثری از توسل به سحر و جادو به چشم نمیخورد. این بدان معنی نیست که در هزاره سوم پیش از میلاد از دعا یا جادو برای معالجه استفاده نمیشده است.
سومری ها هم مانند بابلی ها به خدایان مرض که به خاطر مجازات گناه بیماری را بین مردم پخش میکردند. اعتقاد داشتند شیوه تهیه قطره ها، فن پالایش نسبتا پیچیده مواد تشکیل دهنده داروها، توانایی تهیه مواد قلیایی و شوره توسط سومری ها نشان میدهد که فن داروسازی سومریها پیشرفت زیادی کرده بود.

اشتراک گذاری

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *